วัฏฏะ 3

วัฏฏะ 3 อันได้แก่ กัมมวัฏฏ์ วิปากวัฏฏ์ และกิเลสวัฎฏ์
กัมมวัฏฏ์ ได้แก่กรรม การกระทำ ที่ทำให้เกิดวิปากวัฏฏ์ หรือวิบาก ผลของกรรม และทำให้เกิดกิเลสวัฏฏ์ คือ ทำให้เราเกิดกิเลส
วัฏฏะสามนี้เกิดวนเวียนอยู่ภายในจิตใจเรานี่เอง และเป็นสิ่งที่ออกมาทำให้ชีวิตเราวนเวียนอยู่ในสังสารวัฏฏ์นี้ เราทำกรรม ก็ย่อมได้รับผลของกรรมนั้น และผลของกรรมหรือที่เรียกว่าวิบาก ก็ส่งผลให้เรามีกิเลส เพราะความพอใจ ไม่พอใจในวิบากนั้นๆ อย่างไม่รู้ เพราะขาดสติสัมปชัญญะ เราจึงโดนกิเลสครอบงำ จนทำให้เราก่อกรรมขึ้นอีก ทางกาย วาจา ใจ วนเวียนเช่นนี้ จนไม่สามารถหลุดออกจากสังสารวัฏฏ์นี้ได้
ถ้าเราศึกษาศาสนา สิ่งแรกที่เราได้เรียนรู้ก็คือ กฎของกรรม นั่นคือ เราทำสิ่งใดเราย่อมได้รับผลของกรรมนั้น ที่เรียกว่า วิบาก ไม่ว่าจะเป็นการกระทำที่ดีหรือไม่ดีก็ตาม ผลย่อมออกมาเที่ยงธรรมเสมอ แม้ว่าบางอย่างที่เราไม่สามารถมองย้อนไปในอดีต หรือพูดง่ายๆ ว่าเราจำไม่ได้นั่นเอง เราก็จะไม่ทราบว่าเราได้ทำอะไรมาบ้าง ทำไม เราจึงได้รับผลเช่นนี้ แต่ถ้าเรามีสติสัมปชัญญะ ระลึกรู้ไปเรื่อยๆ เราจะเห็นได้ชัดเองว่า การกระทำบางอย่างของเรานั้น เรายังทำอะไรซ้ำๆ อย่างเคยชิน เรายังคิดอะไรเหมือนๆ เดิม จนกลายเป็นทิฏฐิที่ฝังแน่น ทำไปโดยอัตโนมัติก็ว่าได้ นั่นเเหละ เป็นเพราะเราทำกรรมเช่นนั้นมาจนเคยชิน แต่ถ้าเรามาเจริญสติสัมปชัญญะ ระลึกรู้กายใจ เราจะเห็นการกระทำของตัวเองชัดเจนขึ้น
เมื่อเราทำกรรมดีแล้ว ผลออกมาดี เป็นวิบากดี เราก็พอใจ เมื่อเราทำกรรมชั่ว ผลก็ออกมา เป็นวิบากที่เลวร้าย เราก็จมอยู่ในความไม่พอใจ ทั้งสองทาง ก่อให้เกิด ความพอใจ ไม่พอใจ เป็นอภิชฌาและโทมนัส ก่อให้เรามีกิเลสครั้งต่อไปอีกอย่างสืบเนื่อง เพราะความรู้ไม่เท่าทัน เพราะความไม่มีสติสัมปชัญญะ รู้ทันความพอใจ ไม่พอใจนั้น เราจึงทำตามกิเลสต่อไปอีก เพราะขาดสติสัมปชัญญะ สังสารวัฏฏ์จึงวนเวียนอยู่เช่นนี้ตลอดไป
แต่ปัญญานั้น ไม่ใช่สัญญาและสังขาร คือ ปัญญาในทางธรรมนั้น ไม่ใช่การจดจำได้และเรียบเรียงได้ แต่ปัญญาคือการเกิดความรู้ขึ้นในฉับพลัน ชนิดที่เมื่อเห็นแล้ว ไม่จำเป็นต้องเรียบเรียงเป็นคำพูดให้เข้าใจได้ แต่เจ้าตัวจะเข้าใจได้ทันที โดยไม่ต้องอาศัยมิติใดๆ แต่ถ้าต้องการจะสื่อให้ผู้อื่นทราบ เราต้องพยายามระลึกถึงสภาวธรรมนั้นๆ แล้ว นำมาจัดเป็นคำพูด เป็นสมมุติบัญญัติเพื่อความเข้าใจ ฉะนั้น ตอนปัญญาเกิดนั้น มันไม่เป็นคำพูด เป็นแต่สภาวะรู้ขึ้นมาเฉยๆ ด้วยเหตุปัจจัยแห่งสมาธิ ความสงบ ตั้งมั่นของจิต ที่เราระลึกรู้กายใจ อยู่อย่างธรรมดาๆ ในปัจจุบันเท่านั้น
ครูบาอาจารย์หรือผู้รู้บางท่าน ไม่ค่อยเทศน์หรือไม่ชอบอธิบายธรรม เพราะท่านเห็นถึงภาระ (ที่ต้องปรุงแต่งขึ้นมาอีกให้เป็นคำพูด) และการเข้าใจของผู้คนโดยทั่วไปที่ไม่ได้เห็นสภาวะนั้นๆ ด้วยตนเอง ย่อมจะต้องใช้สัญญาสังขาร ในการเข้าใจ รับรู้ และปรุงแต่งเอง ทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนได้ เพราะเราอาศัยขันธ์ห้า ตัวที่เป็นสัญญา สังขาร ของตนเองเป็นผู้ตีความ ซึ่งสัญญาและสังขารในขันธ์ห้านั้นเป็นสิ่งที่เชื่อถือไม่ได้จริง ครูบาอาจารย์ท่านจึงว่า สัทธรรมที่เกิดในปุถุชนล้วนเป็นสัทธรรมปฏิรูป คือผิดเพี้ยนไปจากความจริงได้ ท่านพูดตรงๆ สอนเราตรงๆ แล้ว แต่เราอาจจะตีความผิด เข้าใจผิดเพี้ยนไปได้ ต้องพึงระวังไว้
เราเองอยู่ในขั้นศึกษา และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกัน จึงต้องฟังหูไว้หู และเงี่ยฟังผู้ที่ท่านถึงธรรมแล้ว ซึ่งเป็นผู้ที่เราควรสดับพระธรรมจากท่าน ข้อเขียนและข้อความใดๆ ของสติมา เป็นบันทึกความเข้าใจของผู้หนึ่งที่กำลังศึกษา เป็นผู้เดินทางไปเพื่อข้ามโอฆะนี้ เช่นพวกเราทั้งหลาย เพื่อให้เราไม่รู้สึกโดดเดี่ยวในสังคมโลกนี้ เรายังมีสังคมของผู้ที่ศึกษาปฏิบัติ ที่เป็นกำลังใจซึ่งกันและกัน และมีธรรมะของพระผู้มีพระภาคเจ้าได้แสดงแล้ว มีครูบาอาจารย์ที่ท่านถึงธรรมแล้ว ได้เป็นผู้นำแนวทางพวกเราให้เดินตามในทางที่ถูกที่ควรแล้ว
ที่มา: http://dungtrin.com/